Kaşıntılı cilt, kaşınma isteği uyandıran rahatsız edici bir histir ve tıbbi olarak pruritus (proo-RIE-tus) olarak adlandırılır. Kaşıntı genellikle kuru ciltten kaynaklanır ve yaşlı bireylerde daha yaygındır, çünkü yaşlandıkça cilt daha kuru hale gelir.
Kaşıntının nedenine bağlı olarak, cildiniz normal görünebilir ya da iltihaplanmış, pürüzlü veya kabarcıklı olabilir. Tekrarlayan kaşıma, kanama veya enfeksiyon riski taşıyan kalın, kabarık cilt bölgelerine neden olabilir.
Birçok kişi, nemlendiriciler, nazik temizleyiciler ve ılık banyo gibi kişisel bakım yöntemleriyle rahatlama bulur. Ancak, uzun süreli rahatlama, kaşıntının nedenini belirlemek ve tedavi etmekle mümkündür. Yaygın tedavi yöntemleri arasında ilaçlı kremler, nemli pansumanlar ve ağız yoluyla alınan kaşıntı önleyici ilaçlar bulunur.
Belirtiler
Kaşıntılı cilt, kafa derisi, kol veya bacak gibi küçük alanları etkileyebilir ya da tüm vücudu kaplayabilir. Kaşıntı, görünür cilt değişiklikleri olmadan ortaya çıkabilir veya şu belirtilerle birlikte görülebilir:
- İltihaplı cilt
- Kaşıma izleri
- Kabarcıklar veya döküntüler
- Kuru, çatlamış cilt
- Deri kalınlaşması veya pullanması
Kaşıntı uzun süre devam edebilir ve yoğun olabilir. Kaşıdıkça kaşıntı artar, bu da kaşıma isteğini daha da güçlendirir. Bu kaşıntı-kaşıma döngüsünü kırmak zor olabilir.
Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?
Aşağıdaki durumlarda bir doktora veya dermatoloğa başvurun:
- Kaşıntı iki haftadan uzun sürüyor ve kişisel bakım yöntemleriyle geçmiyorsa
- Şiddetliyse ve günlük rutininizi engelliyor ya da uyumanızı zorlaştırıyorsa
- Aniden başladıysa ve nedeni kolayca anlaşılamıyorsa
- Tüm vücudu etkiliyorsa
- Kilo kaybı, ateş veya gece terlemesi gibi başka belirtilerle birlikte geliyorsa
Tedaviye rağmen üç aydan uzun süren kaşıntılar için bir dermatoloğa başvurun. Ayrıca iç hastalıkları uzmanına (dahiliyeci) başvurarak diğer hastalıklar için değerlendirme yapılabilir.
Nedenleri
Kaşıntılı cilt aşağıdaki nedenlerden kaynaklanabilir:
- Cilt hastalıkları: Kuru cilt (xerosis), egzama (dermatit), sedef hastalığı, uyuz, yanıklar, izler, böcek ısırıkları ve kurdeşen.
- İç hastalıklar: Karaciğer, böbrek hastalıkları, anemi, diyabet, tiroid problemleri ve bazı kanser türleri gibi durumlar.
- Sinir hastalıkları: Multipl skleroz, sinir sıkışması ve zona (herpes zoster).
- Psikiyatrik durumlar: Anksiyete, obsesif-kompulsif bozukluk ve depresyon.
- Tahriş ve alerjik reaksiyonlar: Yün, kimyasallar, sabunlar ve diğer maddeler cildi tahriş edebilir. Zehirli sarmaşık veya kozmetik ürünler alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Bazı ilaçlar (opioid ağrı kesiciler gibi) kaşıntıya neden olabilir.
- Belirlenemeyen nedenler: Bazı durumlarda kaşıntının nedeni tespit edilemeyebilir.
Risk Faktörleri
Kaşıntılı cilt herkeste gelişebilir, ancak aşağıdaki durumlarda risk artar:
- Egzama, böbrek hastalığı, anemi veya tiroid hastalığı gibi kaşıntıya neden olabilecek bir durumunuz varsa.
- Yaşlı bir yetişkinseniz, çünkü yaş ilerledikçe cilt daha kuru hale gelir.
Komplikasyonlar
Altı haftadan uzun süren şiddetli kaşıntılar yaşam kalitesini etkileyebilir. Bu durum, kronik pruritus olarak adlandırılır ve uykuyu bozabilir, anksiyeteye veya depresyona yol açabilir. Uzun süreli kaşıma, kaşıntının şiddetini artırabilir ve cilt yaralanmalarına, enfeksiyonlara ve izlere neden olabilir.
Kaynak:https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/itchy-skin/symptoms-causes/syc-20355006